بوداق منشی قزوینیبوداق منشی قزوینی در قزوین متولد شد. وی از منشیان دولت صفوی بود و تاریخ نگار می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالی«بوداق منشی قزوینی»، از منشیان و دیوانیان دستگاه دولت صفوی بوده و با بعضی از شاهزادگان و دولت مردان مشهور آن روزگار مراوده و هم نشینی داشته است. وی در سال ۹۱۶ ق در قزوین به دنیا آمد و پس از آن که مقدمات تحریر دیوانی را در یکی از مکاتب قزوین فراگرفت، در چهارده سالگی، به عنوان نویسنده و محرر وارد «دفترخانه همایون» شد و بعد از یک سال با همان سمت در دفتر رسیدگی و نظارت بر اموال نقدی و جنسی بیوتات سلطنتی (ارباب التحاویل)، به خدمات خود ادامه داد. ۲ - منبع شرح حال قزوینیاز شرح حال و زندگانی وی در منابع تاریخی و تذکره‌هایی که از روزگار صفوی به یادگار باقی مانده، مطلبی به دست نمی‌آید. در میان آثار متاخر نیز کمتر اثری است که به ذکر نام و تالیف او پرداخته باشد. تنها منبع در مورد زندگی نامه وی، تنها اثر او به نام «جواهر الاخبار» بوده که تاریخ عمومی جهان و ایران است. این کتاب، بیان کننده میزان رشد و پیشرفت او در فن تاریخ نگاری زمان خود می‌باشد. ۳ - نسبچنین تصور می‌رود که از جانب مادری، به یکی از خانواده‌های متنفذ شالکان قزوین تعلق داشته است. این خاندان نه تنها در عهد پایانی حکومت آق قویونلو صاحب عنوان و منزلت بوده، بلکه در دوران صفوی نیز دارای جاه و مقام بوده‌اند. خواجه روح الله شالکانی قزوینی، پدر بزرگ مادری او، یکی از افراد صاحب نام این خانواده است که در سال ۸۹۶ ق در زمان سلطنت بایسنقر میرزای آق قویونلو و تحت حمایت سلیمان بیک بیژن، به منصب وزارت دست یافته است. ۴ - فعالیتهاقزوینی از سال ۹۳۴ ق به خدمت خواجه شاه حسین کاشی و برادرش خواجه عزالدین درآمد و این همکاری تا شش سال ادامه پیدا کرد. وی مدت هفت سال نیز سمت منشی گری بهرام میرزا را بر عهده داشت. او در سال ۹۷۳ ق از جانب شاه صفوی به وزارت و ممیزی دامغان، بسطام، بیارجمند و عرب عامری تعیین گردیده است. اما در همان سال، بعد از چند ماه دیگر به دلیل تخلفی که از او سر زد، از مقام خود عزل شده و مدت پنج سال بدون شغل و پیشه‌ای به حیات خود ادامه داد. پس از این دوره، در سال ۹۷۹ ق یا ۹۸۰ ق به منظور ثبت حساب مال و خراج قزوین، مامور می‌شود؛ اما بار دیگر در سال ۹۸۴ ق بی کار و منزوی شده است. پس از مرگ شاه طهماسب و به سلطنت رسیدن اسماعیل میرزا، وی به قصد آن که موقعیت دیوانی گذشته را به دست آورده و خسران و محنت‌های گذشته را جبران نماید، مجددا قلم به دست گرفته و به ستایش و تمجید از پادشاه جدید پرداخته است. وی تا جمادی الاخر سال ۹۸۴ ق زنده بوده است. اطلاعات دیگری از ایشان در دست نیست. ۵ - عناوین مرتبطجواهر الاخبار (کتاب) ۶ - منبعنرم افزار تاریخ اسلامی ایران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |